ALP SARI GÂZİ

Çankırı fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını kaynak ve dipnotlar göstererek anlatan tarihçi Şükrü Altın’ın “Emir Karatekin/Selçuklu Efsanesi” eseri ve bazı kaynaklara göre günümüzde Alp Sarı olarak bilinen Türk beyinin yazılı kaynaklardaki asıl adı Alp Saru’dur.

Türklerde “Saru” cesur asker manasına geliyordu.

Oğuzların Kayı boyundan olan Alp Sarı, Büyük Selçuklu ordusunda Emir Karatekin’e bağlı kılıç kalkan ustası cesur boy beylerinden biriydi.

Büyük Selçuklu ordusu Vezir Nizâmülmülk tarafından İslam geleneklerine göre eğitilmişti.

26 Ağustos 1071’de Malazgirt Meydan Muharebesine katılan Alp Sarı savaşın kazanılmasıyla Sultan Alp Arslan’ın emri üzerine Emir Karatekin’in yanında boy beyi olarak Anadolu fethine çıktı.

Emir Karatekin, Diyar-ı Rum dedikleri Anadolu topraklarında Alp Sarı, Kutlu Bey, Tuğracı Sarı Baba, Fesligan Bey, Artuk Bey, Çaka Bey gibi Türkmen beyleri ile bazı kaleleri ele geçirdi. Nihayet sıra Romalıların Mankuriyye dedikleri Çankırı kalesinin fethine gelmişti.

Çankırı Kalesi’nde Bizans muhafızlarından Hamiran’ın oğlu Leyavin bulunuyordu.

Leyavin, Çankırı’nın kuşatılacağı haberini almıştı. Ankara, Zile, Samsun, Canik ve Çorum’a elçiler göndererek asker toplamaya çalışıyordu. Ümitsizliğe düşmüş bir hâlde Ermenistan’a kadar mektuplar gönderip asker talep etti.

Emir Karatekin, kılıcı keskin bir cengâver olan Alp Sarı’nun da içinde bulunduğu on bine yakın Türkmen savaşçısıyla Çankırı Kalesi’ni fethe gelip kaleyi kuşattı.

Emir Karatekin’in ilk hedefi Çankırı’yı Türk ili yapmaktı. İkinci hedefi ise Çankırı bölgesine hayatlarını çadır altında geçirirken Bizans birlikleri tarafında saldırıya uğrayıp kale zindanında esir tutulan Türkleri kurtarmaktı.

1085 senesinin ilk aylarıydı. Şiddetli bir muharebe sonrası kale ele geçirildi. Kale içinden Bizans beyinin ve oğlunun öldüğünü öğrenen Haçlılar canlarını kurtarmak için surların altından geçen gizli tünellerden kaçtılar.

Kalenin içi cesetlerle dolmuştu. Alp Sarı “Tekbir” getirerek vurduğunun düşürüyordu. Kale ele geçirilerek İslam kuralları uygulanmaya başladı.

Türkler bölgede çadırlar kurulup obalar oluşturdular. Alp Sarı Gazi savaşta kullanılan atların ve aygırların beslendiği otlak olan bu günkü, Alp Sarı köyünün bulunduğu verimli topraklara at, araba ve sürüleriyle obasını kurdu.

Türk İslam uğruna kılıç sallayan Alp Sarı Gazi, beş vakit namazını kılan bir alperendi. Başta yiğit gazileri olmak üzere kadın, çocuk obasıyla yerleştiği yere bir mescit yaptı. Sayısız at, sığır, deve ve koyun sürülerinin yanında zamanla tarımla uğraşmaya başladı. Bölgede ziraat için araziler oluşturdu.

Alp Sarı Gazi, hüküm sürdüğü topraklarda göçebe Türkmenlere toprak işlemeyi öğretiyordu. Atla dolaşıp yeni oluşan göçebe çadırlarında Türkmenlerin dertlerini dinliyor, sorunlarına çözüm bulmadan yanlarından ayrılmıyordu.

Vefat ettiği tarih bilinmemektedir. Öldüğünde Türkmen obalarına haberler salındı. Büyük bir kalabalıkla bu günkü adıyla anılan Alp Sarı Köyü’nün doğu tarafında yüksekçe bir tepeye dualarla defnedildi.

İnanç ve uygulamalar: Alp Sarı Gazi’nin türbesi Çankırı’ya yolu düşen herkesin ziyaret edeceği mekânlar arasında yer almaktadır. Burada Alp Sarı köyü ve çevre köyler tarafından her yıl kurbanlar kesilir, yağmur duaları yapılır.

Gelen ziyaretçiler Allah’tan dilek dilerler dua ederler ve namaz kılarak manevi hazza ulaşırlar.